Onze 6 standpunten over het PIAAC onderzoek

Vandaag verwelkomden we minister Zuhal Demir en het PIAAC-onderzoeksteam bij Ligo Brusselleer in Schaarbeek voor de presentatie van de PIAAC-resultaten. Dit internationale onderzoek naar basisvaardigheden, zoals lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden, geeft een actueel beeld van de geletterdheid in Vlaanderen. De cijfers tonen aan dat 18% van de Vlamingen laaggeletterd is, en dat de kloof tussen hoog- en laaggeletterden sterk groeit. Een zorgwekkend gegeven dat vraagt om actie.

Wat nemen wij als Ligo mee uit dit onderzoek?

De resultaten benadrukken het belang van geletterdheid voor een samenleving waarin iedereen meetelt en meedoet. Hier zijn onze zes belangrijkste inzichten:

1. De kloof tussen hoog- en laaggeletterden blijft groeien. Daar zetten we graag onze schouders onder.
   Het succes van Vlaanderen op internationaal niveau mag geen excuus zijn om de groeiende ongelijkheid in geletterdheidsvaardigheden te negeren. Elke Vlaming moet de kans krijgen om mee te doen.
2. Geletterdheid is een basisrecht, geen luxe. Het is de sleutel tot persoonlijke en maatschappelijke vooruitgang.
   Met beperkte geletterdheidsvaardigheden kunnen mensen niet volwaardig deelnemen aan onze complexe, digitale samenleving. Het verbeteren van deze basisvaardigheden is essentieel voor gezondheid, werkgelegenheid en vertrouwen in de democratie.
3. Het onderwijsniveau en de migratieachtergrond van mensen mogen hun kansen op geletterdheid niet bepalen.
   We moeten structurele drempels zoals inschrijvingsgeld, kinderopvang en vervoersproblemen wegnemen om iedereen toegang te geven tot opleidingskansen en levenslang leren.
4. Investeren in onderwijs en levenslang leren loont: het versterkt basisvaardigheden en biedt kansen om laaggeletterdheid te doorbreken.
   De vooruitgang bij jongere generaties toont aan dat blijvende inspanningen in onderwijs, werkplekleren en naschoolse trajecten impact hebben.
5. Samenwerking tussen scholen, werkgevers, verenigingen en lokale besturen is noodzakelijk om laaggeletterdheid structureel aan te pakken.
   Een geletterde samenleving bouw je samen. Leren gebeurt het beste in de praktijk: op de werkvloer, in scholen en via gemeenschapsinitiatieven. Vlaanderen moet deze samenwerking actief ondersteunen.
6. Geletterdheid is meer dan taal alleen
   Taal is een essentiële hefboom voor participatie in de samenleving, maar het is zeker niet het enige middel. Geletterdheid gaat over meer dan alleen kennis van het Nederlands. Het geletterdheidsprobleem van mensen wordt niet opgelost door uitsluitend op taal te focussen.
   Bovendien wijzen onderzoekers op een belangrijke nuance: wanneer de prestaties van tweede-generatiemigranten worden vergeleken met die van autochtone Belgen met een vergelijkbaar geslacht, leeftijd en socio-economische achtergrond, verdwijnen de verschillen. Dit onderstreept dat geletterdheid niet enkel een kwestie van taal is, maar ook sterk beïnvloed wordt door bredere sociale en economische factoren.
   Dit standpunt benadrukt de noodzaak om geletterdheid breder te benaderen en niet te versmallen tot enkel taalvaardigheid.

Ligo’s missie: schouders onder een geletterde samenleving

De kloof tussen hoog- en laaggeletterden blijft groeien. Daarom blijven we ons inzetten om de communicatieve, numerieke en digitale vaardigheden van onze doelgroep te versterken. Samen met onze partners willen we structurele drempels wegwerken en werken aan een samenleving waarin élke Vlaming de kans krijgt om mee te doen.

De PIAAC-resultaten laten zien dat vooruitgang mogelijk is. Met onze inspanningen dragen we bij aan een Vlaanderen waar basisvaardigheden een krachtig fundament vormen voor persoonlijke en maatschappelijke groei.

Opiniestuk

Om onze inzichten en standpunten kracht bij te zetten, schreven we ook een opiniestuk: “PIAAC 2024: Werk blijven maken van geletterdheid“.